ONUR EREM 07.03.2013

Dünya Barış Konseyi Ortadoğu Bölge Koordinatörü, Filistin Barış ve Dayanışma Komitesi üyesi Akel Taqz, geçen ay Barış Derneği’nin toplantısına katılmak için İstanbul’daydı. Taqz ile Filistin-İsrail barışı, Mısır’da Mursi politikalarının Filistin üzerine etkisi, Suriye’deki çatışmalar ve Erdoğan’ın Ortadoğu politikaları üzerine konuştuk:

»Filistin-İsrail arasındaki barış görüşmeleri dünyanın en başarısız barış görüşmelerinden biri oldu. On yıllardır süren görüşmelerden sonuç çıkmadı. Bunun ardındaki tek neden taraflardan birinin diğerinden çok daha güçlü olması mı?
En önemli nedenlerden biri olsa da tek neden bu değil. ABD’nin İsrail’i koşulsuz desteklemesi nedeniyle İsrail hükümetinin uzlaşmaya ihtiyaç duymaması da önemli bir neden.

»İsrail’in barışa ihtiyacı yok mu?
İsrail halkının barışa ihtiyacı var. Yıllardır süren savaşçı politikalar ve Araplara karşı uygulanan ayrımcılık onları bölgede yalnızlaştırdı, nefret edilmelerine yol açtı. Ama İsrail hükümetinin barışa ihtiyacı yok. Savaş ve gerilim onları iktidarda tutan nedenler. Halkta yarattıkları korku sayesinde iktidarda kalabiliyorlar.

»İsrail yurttaşlarının yüzde 20’si Arap ama Araplar seçimlerde genellikle oy kullanmıyor. Oy kullananlar da çoğunlukla komünist partilere oy veriyor. İsrail’deki tüm Araplar seçimlerde oy kullansaydı İsrail politikalarını etkileyebilirler miydi?
İsrail’deki tüm Arapların oy kullanması gerektiğini düşünüyorum. Böylece az da olsa politikayı etkileyebilirler. Mecliste daha çok Arap olması önemli bir mesaj olurdu. Yüzde 20’lik nüfus ülkeyi yönlendirecek kadar büyük olmasa da etkin olabilecek bir oran. Ama Araplar politikaya dair inancını yitirmiş. Kimse haklarını güvenceye alan kalıcı bir barış olabileceğine inanmıyor. Bu yüzden oy kullanmıyorlar.

»Mısır’da Mursi’nin iktidara gelmesi Filistin’i nasıl etkiledi?
Müslüman Kardeşler ABD’den de aldığı destekle bölgedeki etkisini artırıyor ama bu süreçte söylemleriyle yaptıkları birbirini tutmuyor. Mursi’nin seçim öncesi İslam vurgulu konuşmaları iktidara gelince etkisini yitirdi. Mursi seçilebilmek için ABD ve İsrail’in iznini almış bir insan. Anlaşmaya varmasaydı iktidara gelemezdi. Şimdi de bir yandan ABD ve İsrail çıkarlarına zarar vermeden yoluna devam ederken bir yandan da İslamcı söylemiyle halkın gazını alıyor, ABD ve İsrail’e karşı hamle yapıyormuş gibi gösteriyor kendini. Oysa sözlerinin aksine Filistin’i hiç desteklemiyor, günlük hayatımızı kolaylaştırmamıza yardımcı olmuyor.

»Anlattıkların çok tanıdık geldi. Erdoğan’ın politikaları hakkında Filistin’in solcuları olarak ne düşünüyorsunuz?
Müslüman Kardeşler siyaset stratejileri konusunda AKP’yi ve Erdoğan’ı bolca çalışmış olmalı. Erdoğan çok sığ bir adam. Solcular için analiz etmesi çok kolay. Ortadoğu’daki bütün halklardan solcular onun yaptıklarının ne anlama geldiği görüyor. Ülkesindeki ve Ortadoğu’daki halkı İslamı koruyacağını, İsrail’e karşı duracağını söyleyerek kandırıyor, arka planda ABD politikalarını uyguluyor. Zaten NATO üyesi bir ülkenin ABD politikalarına karşı çıkması imkânsız. Erdoğan’ın Ortadoğu politikaları Ortadoğu halklarının çıkarına olmayacak, bu kesin.

»Filistin’de hâlâ popüler mi?
Türkiye-İsrail ilişkilerinin normalleşmesine kadar popülerdi. Ama o noktadan sonra popülerliği çok azaldı. Filistin’e dair ettiği büyük lafları unutup yola devam etmesi Filistin halkını rüyadan uyandırdı.

»Suriye’de yaşanacak olası bir rejim değişikliği Filistin’i nasıl etkiler?
Filistin açısından kötüye gidiş olur. İslamcılar Suriye’de iktidara gelirse hem Suriye hem de bölgedeki diğer ülkelerin demokrasisi yara alır. Çünkü İslamcıların iktidarda olduğu yerde demokrasi olmaz. Üstelik İsrail’deki dincilerin de elini kuvvetlendirir. “Bakın Suriye’de din temelli bir devlet kuruldu, biz de İsrail’i din temelli bir Yahudi devletine çevirmeliyiz” derler.