Akdenizli savaş karşıtları dikenli tellerin arasında buluştu

Doğu Akdeniz bölgesindeki 7 ülkeden vicdani retçiler ve savaş karşıtları Kıbrıs adasını bölen askersiz bölgede bir araya geldi. Çok sayıda başlığın tartışıldığı Cuma’dan Pazartesi’ye kadar süren buluşmadan bölgenin ortak sorunlarına karşı ortak mücadele kararı çıktı

ONUR EREM 02.03.2014

Doğu Akdeniz bölgesinin savaş karşıtı ve vicdani ret örgütleri geçen haftasonu Kıbrıs’taydı. Cuma başlayan ve Pazartesi sonlanan buluşma Yeşil Bölge olarak da bilinen, Kıbrıs Cumhuriyeti ve KKTC’nin askeri bölgelerinin arasında yer alan askersiz bölgede gerçekleşti. Her tarafında askerler bulunan, tel örgülerle çevrelenmiş bir askersiz bölgede gerçekleşen buluşma, savaş karşıtlarının neden savaşa karşı çıktığının canlı örneğiydi. Kıbrıs Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs, Türkiye, Yunanistan, İsrail, Filistin ve Mısır’dan gelen örgüt temsilcileri ve bireyler diğer ülkelerdeki benzer sorunları öğrenme ve ortak mücadele zemini arama fırsatı buldu.

TÜM BÖLGEDE ZORUNLU HİZMET

Doğu Akdeni Vidani Ret Ağı adı altında bir araya gelen aktivistler öncelikle ülkelerindeki duruma dair bilgi paylaşımında bulundu. Bölgede zorunlu askerlik olmayan tek ülke Filistin. Yunanistan yasada tanıdığı vicdani ret hakkını pratikte sınırlıyor, “askeri konsey”den izin alamayan kimseye ret hakkı vermiyor. Kıbrıs Cumhuriyeti’nde ise cezalandırıcı (3 yıl süren) sivil hizmet uygulaması var.

TEHDİT SÖYLEMİ VE MİLİTERLEŞME

Bölgedeki ülkelerin en önemli özelliği ise birbirini tehdit olarak gösteren hükümetlere sahip olması. Mısır-İsrail, İsrail-Türkiye, Türkiye-Yunanistan gerginliklerinin yaşandığı bölgede hükümetler kendi yarattıkları gerginliği toplumlarını militerleştirmek ve zorunlu hizmeti sürdürmek için kullanıyor. Bütün ülkelerde ciddi bir militerleşme var. Askerler ve silahlı kuvvetler ya iktidarda, ya iktidarı etkiliyor ya da toplumdaki çatışmaları körüklüyor.

‘KAÇAK’ ÇOK, RETÇİ AZ

Temsilcilerin konuştuğu bir diğer konu ise ülkelerinde çok sayıda asker kaçağı olmasına rağmen vicdani ret ilan edenlerin sayısının azlığıydı. Vicdani retçilerin sayısının artırılması için daha kapsayıcı olma yöntemlerini tartışan temsilciler, vicdani ret ilan etmeyen asker kaçaklarının da militer sisteme direnerek önemli bir iş yaptığı sonucuna vardı. Alınan kararlardan biri de, ülkelere dönünce asker kaçaklarını olumlayacak çalışmalar yapmaktı.

“SADECE SOLDAN KONUŞUYORUZ”

Buluşmaya katılanların dikkat çektiği bir diğer konu ise ülkelerinde vicdani reddi yalnızca sol partiler ve hareketler aracılığıyla meclis ve toplum gündemine taşımaya çalıştıklarıydı. Toplantıya gözlemci olarak katılan Avrupa Vicdani Ret Bürosu’nun Birleşmiş Milletler Temsilcisi Derek Brett ise zorunlu askerliğin Batı Avrupa’da nasıl sonlandığına dikkat çekerek bunun bölgede de kullanılabileceğini sölyedi: “İlk başta zorunlu askerlik sistemini kaldırmak isteyenler yalnızca sol partilerdi. Sağ partiler ise teklif karşı taraftan geldiği için otomatik olarak bunun karşısında konumlandırıyordu. Ne zaman ki bu sistemin saçmalığını siyasi yelpazenin tümüne anlatabildik, o zaman vicdani ret yasallaştı”.

AYNI ANDA TÜM BÖLGEDE EYLEM

Toplantıya katılan örgüt temsilcileri bölgedeki zorunlu hizmete ve zorunlu askerliğe karşı aynı gün aynı saatte sokağa çıkarak eylemler yapmaya karar verdi. Vicdani retçi ve asker kaçaklarının gözaltına alınması veya tutuklanması durumunda eş zamanlı eylem yapmanın yanı sıra, zorunlu hizmet sisteminin kaldırılması için de düzenli olarak simültane eylemler yapma kararı alındı. Doğu Akdeniz Vicdani Ret Ağı üyeleri ayrıca ortak bir internet sitesi açarak ülkelerindeki gelişmeleri İngilizce olarak dünyayla ve bölgeyle paylaşacak.

FOTOALTI:

30 vicdani retçi ve savaş karşıtının bir araya geldiği etkinlikte eksikler de vardı. Türkiye, Yunanistan, Filistin ve Mısır’dan çok sayıda retçi toplantıya katılmak istemesine rağmen pasaport alamadıkları, vize alamadıkları veya havaalanına giderken yolları kesildiği için Kıbrıs’a gelemedi.