—
SOSYAL PROGRAMLAR ZAFER GETİRİYOR

Norveç’te iktidardaki Emek Partisi Eylül ayında yapılan yerel seçimlerden de zaferle ayrıldı. Oylarını önceki yerel seçime göre yüzde 2 arttırarak yüzde 31 oy toplayan merkez-sol partinin merkez sağdaki rakibi Muhafazakar Parti ise oylarını yüzde 8.7 oranında arttırarak yüzde 28 oy topladı. Norveç’teki saldırıları gerçekleştiren Anders Behring Breivik’in eski partisi İlerleme Partisi ise yüzde 6’dan fazla oy kaybetti. Norveç Parlamentosu Dışişleri ve Savunma Komisyonu Başkanlığını yürüten Svein Roald Hansen ile seçim sonuçları ve uluslararası gelişmeler hakkında bir söyleşi yaptık:

>> Yerel seçimlerden bir zaferle ayrıldınız. Önceki yerel seçime göre oylarınızı da arttırdınız. Size bu başarıyı hangi politikalar getirdi? Anders Behring Breivik’in partinizin gençlik kollarına yaptığı saldırının da oyları etkilediğini düşünüyor musunuz?

Svein Roald Hansen

Svein Roald Hansen: Bize başarıyı getiren şey nüfusumuzun yüzde 15’ini oluşturan 65 yaş üzeri yaşlıların refahı, okul sisteminin iyileştirilmesi ve ABD ile AB ekonomilerinde böylesine bir çalkantı varken iş güvencesinin arttırılmasını içeren programımız oldu. Terör eyleminin bir etkisi olduğunu düşünmüyorum. Aslında oylarımız önceki yerel seçimden daha yüksek olsa da genel seçime göre daha düşük. Oylarımızın daha yüksek gelmesini bekliyorduk, bu yüzden Breivik’in oylarımıza pozitif bir etkisi olduğunu sanmıyorum.

>> Bu zaferi genel seçime taşıyabilecek misiniz?
Genel seçime yaklaşık 2 yıl var. Politika için uzun bir zaman olarak sayılsa da şu anda bulunduğumuz noktadan daha yukarısını hedefliyoruz. Düşük işsizlik oranı, bütçe fazlası ve güçlü bir ekonomi sayesinde Norveç’in Avrupa’da benzersiz bir konumu var. Bunu devam ettirmek, seçimler için yapabileceğimiz en iyi yatırım olacaktır.

>> Seçimlerde Muhafazakar Parti’nin oylarını arttırmasını nasıl yorumluyorsunuz?
Muhafazakar Parti’nin söylemini değiştirmesi oylarını arttırmasında etkili oldu. Eskiden sadece iş dünyasının çıkarlarını koruma söylemini kullanırlarken artık halktan ve refahtan bahsediyorlar. Ancak hala şirketlerin ve zenginlerin ödediği vergileri azaltmak istiyorlar.

Norveç’in ve dünyanın içinden geçmekte olduğu zor zamanlarda Muhafazakar Parti, aşırı sağcı rakibi İlerleme Partisi’nden daha güvenilir geliyor insanlara. Bu yüzden Muhafazakarlar seçimde oylarını yüzde 9’a yakın arttırırken İlerleme Partisi de yüzde 6’dan fazla oy kaybetti.

>> Aşırı sağ ve yabancı düşmanlığının Avrupa genelinde yükselmesinin nedeni nedir?
Bunun en önemli nedeni ekonomik sorunlar. Avrupa’daki gençler arasında işsizlik çok yüksek. Aşırı sağ partiler de gençlerin bu tatminsizliklerini kullanıyorlar.

>> Avrupa Birliği’ne bakışınız nasıl? Sizce Norveç AB üyesi olmalı mı? Veya Türkiye?
Norveç halkı her ne kadar 2 referandumda da AB üyeliğini reddettiyse de ülkemizin AB ile entegrasyonu çok yüksek. Avrupa Ekonomik Alanı ve Schengen anlaşması gibi anlaşmalar sayesinde AB üyesi ülkelerden tek farkımız, karar mekanizmalarında söz almayışımız oldu. Bu yüzden üye olarak, AB’nin uygulamamızı emrettiği kararlarda söz sahibi olmamız gerektiğini düşünüyorum. Aynı şekilde Türkiye’nin de üye olması gerektiğini düşünüyorum.

>> Küresel kriz hakkında ne düşünüyorsunuz? Krizle nasıl mücadele edebiliriz? Avrupa halkları olarak neo-liberal politikalara karşı anti-kapitalist birleşik bir taban hareketi yaratılabilir mi?
Bu kriz bir ülkenin, hatta bir bölgenin bile tek başına çözebileceği bir sorun değil. Avrupa ülkeleri, AB, ABD ve IMF gibi büyük aktörlerin beraber çalışması ve fedakarlıklar yapması ile ancak çözülebilir. Şu anda ABD sokaklarında gördüğümüz aktivistler de Kongre’ye halkı dinlemesini, kendi aralarında çatışmayı bırakarak ABD halkı ve dünya ekonomisi için en iyisini yapmasını söylüyor. Bu aktivistler siyasal düzlemde aşırı sağcı Tea Party’nin yarattığı etkinin karşısında duruyorlar.

>> Bazı insanlar Arap Baharı’nı tabandan gelen bir özgürleştirme hareketi olarak görürken bazıları da emperyalizmin yeni bir formu olarak görüyor. Sizin bu tartışmadaki duruşunuz nedir?
Arap Baharı’nın insanları heyecanlandırmasının nedeni, demokratik ve modern bir toplum özlemidir. Ancak burada batı ülkeleri olarak, Arap Baharı’nı yaşayan ülkelere müdahale etmemiz gerekirdi. Şu ana kadar eski diktatörlerin yıkıldığını gördük, ancak yeni demokrasiler halen oluşmaktan çok uzak. Tahrir Meydanı’na gittiğimde oradaki gençlerle konuşma imkanım oldu. İsteklilikleri beni etkiledi. Umarım hayallerindeki toplumu bir gün gerçeğe dönüştürebilirler.

Norveç’te siyaset sahnesine bakış
Norveç’te hükümette Kızıl-Yeşil Koalisyon bulunuyor. Ancak buradaki yeşil, diğer ülkelerde olduğu gibi Yeşiller Partisini değil, Merkez Partisi’nin rengini ifade ediyor. 2005’ten göreve başlayan koalisyon 2009 seçimlerinde oy kaybetmesine rağmen iktidarda kalmayı başardı. Oyları yüzde 47.9 oya düşen koalisyon, seçim sistemi sayesinde mecliste 4 sandalye farkla çoğunluğa sahip. Koalisyonun büyük oyuncusu Emek Partisi, CHP ve BDP gibi Avrupa Sosyalistler Partisi üyesi. 2009 genel seçiminde yüzde 35 oy alan parti, 2011 yerel seçimlerinde yüzde 31 oy toplayabildi. Sosyal liberal politikalara sahip Merkez Partisi genel seçimdeki oylarını yüzde 0.6 arttırarak bu yılki seçimde yüzde 6.8 oy topladı. Demokratik ve çevreci sosyalizmi savunan, Kuzeyli Yeşil Solu İttifakı üyesi olan Sosyalist Sol Parti ise genel seçimde yüzde 6.2 oy toplarken yerel seçimde yüzde 4.1 oy toplayabildi.

Devamı:

İskandinav Solu Söyleşileri-2: İsveç – SOSYAL DEMOKRATLARIN KİMLİK SORUNU SOSYALİSTLERİ GÜÇLENDİREBİLİR

İskandinav Solu Söyleşileri-3: Danimarka – NATO’YA DA AB’YE DE KARŞIYIZ

İskandinav Solu Söyleşileri-4: Finlandiya –  SOL VİZYON SUNMALI, SOMUT ADIM ATMALI