ÖSO’NUN BOMBA FABRİKASI YÖNETİCİSİ WALİD ZAYAT:
Bomba malzemelerini Türkiye’den alıyoruz
ÖSO’nun bomba fabrikasını yöneten Walid Zayat, fabrikada her türlü bomba, roket atar ve hatta napalm ürettiklerini anlatıyor: Bomba için gereken malzemeler Türkiye’den geliyor. Örneğin 3 ayda 10 bin ateşleme fitili aldık
STEPHEN BOITANO
Özgür Suriye Ordusu’nun Halep’teki bomba fabrikasını gezmek istediğimde, beni fabrikanın başında bulunan 53 yaşındaki Walid Zayat karşıladı. Kimya mühendisi olarak 25 yıllık tecrübesi bulunan Zayat 10 yıl devlet sektöründe, 15 yıl da özel sektörde çalışmış. Başarılı bir mühendis olarak yaptığı icatlar, Alman şirketlerinden 10 bin dolarlık ödül kazanmasını sağlamış.
ESAD’IN TEKLİFİNİ KABUL ETMEDİ
“Suriye’de iç savaş başlar başlamaz Esad hükümeti bana görev teklif etti. Kabul etmediğim için 2 ay hapis yattım ve işkence gördüm. O süreçte asla Esad için çalışmayacağıma karar verdim” diyen Zayat, hapisten çıkar çıkmaz Özgür Suriye Ordusu’na katılmaya karar verdiğini anlatıyor.
Kurdukları bomba fabrikasında bomba üretmenin yanı sıra farklı gruplara teknik eğitim de veriyorlar: “Eğitim programımızda yaratıcı düşünme, sezgi, inovasyon ve mucitlik en önemli yeri tutuyor”. İnovasyon ve yaratıcılık çalışmalarının başarılı olduğunu söyleyebilirim. Fabrikada bize gösterdiği icatların arasında Playstation kumandasıyla kontrol edilen bomba imha aracı gibi sıra dışı ekipmanlar yer alıyor. Farklı takımlara ayrılan fabrika çalışanlarının bir kısmı satılan bombaların amacına uygun kullanıldığını denetlemekle, bazıları da patlamayan bombaları tekrar çalışır hale getirmekle görevli.
FABRİKADA 30 UZMAN MÜHENDİS VAR
Halep’teki fabrikada 30 çalışan var. Hepsi yüksek eğitimli, alanında uzman mühendisler arasından özenle seçilmiş. Fabrikanın önemli bir özelliği de ÖSO içindeki gruplardan bağımsız olması. “ÖSO içindeki gruplar bizi kendi çatıları altına almak istiyor, ama onlara direniyoruz. Biz bağımsız çalışmak istiyoruz. Böylece hangi gruba ne kadar bomba verileceğine biz karar veriyoruz”. Halep’teki fabrika, ülkenin diğer bölgelerindeki fabrikalarla da iş birliği içinde. Yeni formüller ve üretim teknikleri, bütün fabrikalar ile anında paylaşılıyor.
Walid Zayat’ın 21 yaşındaki oğlu da aynı fabrikada çalışıyor. Üniversitede elektronik mühendisliği okurken savaşın başlamasıyla birlikte okulu bırakmış ve şimdi fabrikada üretilen bombaların elektronik devrelerini yapan takımda çalışıyor.
NAPALM BİLE ÜRETİYORLAR
Fabrikada neredeyse her çeşit silah üretiliyor. Bilgisayarda tasarlanan el bombalarının yanı sıra farklı patlama güçlerine sahip 100 ile 500 metre menzilli roket atarlar da üretiliyor. Tanklar için farklı, binalar için farklı büyüklüklerde bombalar üretebiliyorlar. Günlük üretim kapasiteleri ise yaklaşık 250 el bombasına denk. “Ürettiğimiz silahların arasında napalm da yer alıyor. Bunu üretmeye pek istekli değildik, çünkü çok kötü bir silah, insan tenini onlarca dakika yakıyor ve söndürülemiyor. Ama Esad’ın gelişmiş silahlarına karşı bizim de bir şeyler yapmamız gerekiyordu” diyor Zayat.
MALZEMELER TÜRKİYE’DEN
Bombaları üretmek için gereken malzemeleri nereden aldıklarını sorduğumuzda “Türkiye” diyor Zayat: “Elimizden geldiğince bütün malzemeleri Suriye’den almaya çalışıyoruz. Ancak burada bulamadığımız çok malzeme var. Bunları Türkiye’den getirtiyoruz. Örneğin son 3 ayda 10 bin ateşleme fitili aldık Türkiye’den”.
Fabrikada çalışanların sağlığı da düşünülmüş. Çalışma ortamlarında maruz kaldıkları kimsayalların etkilerini azaltmak için özel bir diyet uyguluyorlar. Ayrıca günde en az 1 saat satranç ve masa tenisi gibi oyunlarla zihinlerini ve bedenlerini zinde tutmaya çalışıyorlar.

‘FARKLI ÖRGÜTLERE BOMBA SATTIK’

Zayat ayrıca ürettikleri bombaların sadece ÖSO tarafından kullanılmasını istedikleri, ancak nakide sıkıştıkları zaman Hamas gibi farklı örgütlere bomba ve silah satışı yaptıklarını anlattı.

“Yarın tekrar gel, devam ederiz” sözleriyle beni uğurladıkları fabrikaya sonraki gün gittiğimde ise artık ziyarete kapalı olduklarını öğrendim. Ben oradan çıktıktan birkaç saat sonra bir kaza yaşanmış, patlamada 4 çalışan ellerini ve gözlerini kaybetmişti.

NAPALM NEDİR?
Napalm benzin veya uçak yakıtı ile polistiren adlı bir plastik malzemenin karıştırılmasıyla elde edilir. İlk olarak 2. Dünya Savaşı sonrasında, Vietnam savaşı tarafından kullanılan napalmın etkileri, yukarıdaki fotoğraf ile tarihe kazınmıştı. Fotoğrafı çeken Phan Thị Kim Phúc, napalmın etkisini şöyle anlatıyor: “Napalm, hayal edebileceğiniz en yoğun acıyı yaşatır size. Kaynar su bile insan canını yakarken, napalmın yanma ısısı 1.200 derecedir. Üzerinize bulaştığı zaman, dakikalarca yanar ve söndürülemez”.