Savaşın yüzüncü yılında Saraybosna’da büyük buluşma

1. Dünya Savaşı’nın yüzüncü yılı, Saraybosna’da binlerce kişinin katıldığı barış etkinliği ile tartışılıyor. Önceki gün başlayan etkinlikte her yönüyle savaş, barış ve bir arada yaşamı geliştirmek için yapılabilecekler konuşuluyor

ONUR EREM 06.06.2014

Bosna polisi kent merkezinde yürüyüş yapan eylemcilere saldırmak yerine onlarla hatıra fotoğrafı çektirdi, eylemcileri barış mücadeleleri için tebrik etti.

2014 Barış Etkinliği önceki gün geniş bir katılımla Bosna-Hersek’in başkenti Saraybosna’da başladı. Öğlen saatlerinde yaklaşık 500 kişilik bir grup kent merkezinde 2 saatlik bir yürüyüş gerçekleştirdi. Yürüyüşün ardından açılış seremonisine geçildi.

Açılış seremonisi için Noam Chomsky video-mesaj göndererek 1. Dünya Savaşı’nın 100. yılında ulus devletlerin geçmişine ve tehlikelerine dikkat çekti: “Avrupa ulus devleti Balkanlara ve ardından dünyaya yaymak için şiddet uyguladı. Ekonomik bağımlılık projeleri ile kıta içindeki çatışmaları sonlandırsa da dünyaya savaş ihrac edip yıkım getiren politikalarını devam ettiriyor”. Nobel Barış Ödüllü Mairead Maguire ise barış hareketlerinin sınırlar ötesinde enternasyonal çalışmak zorunda olduğuna dikkat çekerek AB’nin kıta dışındaki savaşlarını eleştirdi, “Kalıcı barış için NATO tasfiye edilmeli, BM reforme edilmeli, BM Güvenlik Kurulu lağvedilmeli” diye konuştu.

ÖDP Eşbaşkanı Alper Taş ve SYRIZA’dan Mustafa Mustafa da Ortadoğu’daki gelişmeler ve barış üzerine bir atölye düzenledi

6 kıtadan binlerce insanın buluştuğu 4 günlük etkinlikte 200’den fazla atölye, onlarca kültürel etkinlik ve beş yuvarlak masa toplantısı yapılacak. Türkiye’den CHP, ÖDP, TAKSAV, DÖH ve Dünya Kadın Yürüyüşü de etkinlikte bulunuyor.

FOTOĞRAF KUTUSU:

KALDIRIM FOTOSU FOTOALTI –

YÜRÜYÜŞ FOTOSU FOTOALTI –

MEZARLIK FOTOSU FOTOALTI –

BÜYÜK KUTU: ATÖLYELERDEN NOTLAR

Saraybosna’nın kaldırımlarında savaş sonrası kentte kalan şarapnel parçalarından yapılan sanat eserleri mevcut. “Saraybosna gülleri” adını verdikleri ve asla üstüne basmadıkları bu çalışmalar, savaşın yıkıcılığını tüm kente hatırlatıyor, tıpkı kurşun izleri belli olan binalar gibi.

Açılış seramonisinin ardından Cuma günü gerçekleşen onlarca etkinlikten iki tanesini sizler için takip ettik. İlk etkinlik barışta vicdani reddin rolüydü. Avrupa ve Latin Amerika’dan gelen katılımcılar 1. Dünya Savaşı’nın vicdani reddin yasallaşması ve kitleselleşmesine yol açtığını söylerken günümüzde vicdani ret hareketinin küresel barışa nasıl katkı sağlayabileceğini tartıştı.

Diğer etkinlikte ise Fransa’daki Leh sürgün Monika Karbowska bankaların kamu borçları aracılığıyla ülkelerin politikalarına yön vermesini ve “gerektiğinde” savaşa yönlendirmesini ifşa etti. Karbowska’nın konuşmasından satırbaşları şöyle: “Avrupa Merkez Bankası (AMB) kağıt üzerinde bağımsız ama büyük ülkelerin ve şirketlerin taleplerini yerine getirmekten başka bir işe yaramıyor. AMB’nin ucuz kredilerini halklarına pahalıya kullandıran burjuvazi, buradan elde ettiği karı ülkelerinde zenginler için vergi oranlarını indirmek başta olmak üzere sınıf çıkarları amacıyla kullanıyor. Burjuvazinin devletten taleplerinin ilk kurbanları ise toplumsal hizmetler ve bunlardan faydalanan yoksullar oluyor. Büyük resmi görmeyen bu kitlenin hoşnutsuzluğu ise aşırı sağ için oy temeli yaratıyor. AMB’nin rolünü, 1980 sonrası gelişmekte olan ülkelerdeki IMF’nin rolüne benzetebiliriz. Peki bununla nasıl mücadele edebiliriz? Devletlerin finansal pazara bağımlılığı kaçınılmaz değil. Uluslararası hukukta da devletlere borç iptalleri için tanınan haklar var. Hükümetlerin meşru olmayan borçları iptal etmesi için baskı uygulamalıyız. Ekonomi politikaları medya tarafından halka çok karmaşık ve anlaşılmaz şeyler olarak gösterilse de aslında çok basit. Bugün meclislerde bütçe onaylayan vekiller bile kamu borcu ödemelerinin hangi borcun ödemesi olduğunu bilmezler. Polonya hala 1. Dünya Savaşı’ndan kalma borçları ödüyor. O dönemde paraları olmadığı için borç alarak ödemişler, sonra o borcu da borçla ödemişler ve baktığınızda bu borç ödeme zinciri bugüne kadar gelmiş. Bu borçların ödemesini durdurabilirsek, ortaya çıkacak alacaklıları ifşa etme şansımız olur. Hükümetlerin halk faydası olmayan projeler dışındaki borçlanmalarını iptal ettirmeliyiz. Ekvador’da Rafael Correa bunun çok başarılı bir örneğini sergiledi, ardından borçların denetlenmesi ve meşru olmayanların ifşası için halk denetim komiteleri kurdu. Kamu borcu ödemesine ayrılacak kaynak yerine yoksullukla mücadele edilebilir, çalışma saatleri azaltılabilir. Ancak bütün bunların olabilmesi için güçlü bir sınıf politikası şart. Gayrımeşru borç tanımındaki gayrımeşruluğu bize sağlayan şey sınıf perspektifidir”.

Yeni mezarlıklar kent merkezinden kenar mahallelere kadar uzanıyor. Savaşın ardından geriye kalan, öldürülmüş onbinlerce insan.

Atölyenin ardından Karbowska’ya zaman içinde geçirdiği dönüşümle ilgili sorular sorduk. 1990’larda, komünizm yıkılmışken “kapitalizmi yıkalım” demenin zorluğundan bahseden Karbowska, o dönemde daha insancıl bir kapitalizm mücadelesi verdiklerini, ama 2000’lerden itibaren kapitalizmin sürdürülemezliğinin dünyaya ifşa olması ile birlikte kapitalizmi yıkmayı tartışabilir hale geldiklerini söyledi.