SYRIZA iktidarı Yunan ekonomisinin yanı sıra dış politikası için de radikal bir dönüşüm vaat ediyor. Türkiye ile ilişkilerden, İsrail-Filistin sorunu ve NATO’ya kadar yeni bir Yunan dış politikası göreceğiz

26.01.2015 ONUR EREM @onurerem

Radikal sol koalisyon SYRIZA’nın zaferi, Yunanistan’ın AB, Birleşik Krallık, NATO ve İsrail ile ilişkilerinde onyıllardır değişmeden giden dış siyasetine de radikal bir şekilde yeniden kurmayı vaat ediyor. 2012 yılında parti, AB ile imzalanan anlaşmaları referanduma götüreceğini açıklamıştı. SYRIZA’nın resmi açıklamaları ve parti liderlerinin söyleşilerde anlattıklarından derlediğimiz SYRIZA dış politikası bölgedeki pek çok dengeyi etkileme potansiyeline sahip.

İSRAİL İLE İŞBİRLİĞİNE SON

SYRIZA son dönemde Türkiye karşıtlığı üzerinden artan Yunanistan-İsrail işbirliğine açık bir şekilde karşı çıkıyor. Partinin açıklamaları, Yunanistan’ın 1967 sınırlarına sahip bir Filistin’i desteklediğini, İsrail’in tüm işgal bölgelerinden geri çekilmesi gerektiğini ifade ediyor. SYRIZA ayrıca İsrail ile tüm askeri işbirlik anlaşmalarını iptal edeceğini duyurmuştu. İsrail destekçileri tarafından anti-semitist olarak suçlanan parti, anti-semitist değil anti-siyonist olduğunu dünyaya kabul ettirmiş durumda.

TÜRKİYE VE KIBRIS

Çipras’ın partisi Yunanistan’ın geleneksel düşmanlık politikasını onyıllardır reddeden bir söyleme sahip ve bu Türkiye’yi de kapsıyor. Parti, açıklamalarında Türkiye ile daha yakın bir ilişki kurmak istediğini söylüyor. Türkiye’de AKP hükümeti varken ilişkilerin nasıl bir seyir izleyeceğini kestirmek zor olsa da SYRIZA, Kıbrıs sorununun çözümünde daha yapıcı bir görüşe sahip. Adanın kuzeyinde, ÖDP’nin de kardeş partisi olan Yeni Kıbrıs Partisi ile bu konuda aynı görüşü paylaşıyorlar.

MAKEDONYA VE GÖÇMENLER

Yunanistan’ın yıllardır Makedonya ismini kullanmasına izin vermediği, batı ülkeleri tarafından Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti olarak tanınması için her yolu kullandığı kuzeybatı komşusu ile isim krizini aşacağı da SYRIZA’nın açıklamaları arasında. Parti, ülke sınırlarında göçmenlere karşı uygulanan insanlık dışı politikaları sonlandırıp göçmenler için daha fazla kaynak ayırma görüşüne sahip. Göçmenlere karşı gevşetilecek sınır, uyuşturucu ticaretine karşıysa misliyle sertleştirilecek. SYRIZA’nın 2012’deki deklarasyonuna göre uyuşturucu ticaretine baskı ve yaptırımları artırılırken bireysel uyuşturucu tüketimine getirilen cezalar azaltılacak, rehabilitasyon imkanları artacak.

UKRAYNA’DA FAŞİZME KARŞI

SYRIZA Ukrayna’daki krizde de Avrupa Birliği’nin Ukrayna hükümetini koşulsuz desteklemesine ve Rusya’ya yaptırım uygulamasına karşı çıkıyor. Partinin dış siyaset sözcüsü Costas Isychos Rusya’ya yaptırımları “neo-koloniyal iştah” olarak tanımlarken Rusya yanlısı milisleri Ukrayna’nın neo-Nazi’lerine tercih edeceğine yönelik açıklamalarda bulunmuştu.

BÖLGEDE SOLU YÜKSELTMEK

SYRIZA Avrupa’nın geri kalanında, özellikle de güney ülkelerindeki sol parti ve hareketlerle yakın bağlara sahip. İspanya’daki Podemos’un yanı sıra İtalya’daki solcular 2014 Avrupa Birliği Parlamentosu seçimlerinde Çipras Listesi çıkardı. SYRIZA’dan çok sayıda isim 23-25 Ocak’ta Barselona’da gerçekleşen 1. Güney Avrupa Forumu’na katıldı ve kıtanın güneyinin ortak sorunlarına ortak çözümler üretecek bir strateji için çalıştı. Şubat ayının son haftasında da SYRIZA ve ÖDP’nin üye olduğu Avrupa Sol Partisi’nin Akdeniz Forumu İstanbul’da yapılacak. SYRIZA iktidarı boyunca bölgesindeki sol güçleri güçlendirmek için emek harcayacak.

NATO’DAN AYRILMAK

SYRIZA’nın en çok tartışılan açıklaması ise NATO’dan ayrılma konusunda. Bu planlarını defalarca açıklayan parti, seçim yaklaşırken bu konuda suskunluğa bürünmekle suçlanıyor. Oysa SYRIZA yalnızca NATO’dan ayrılmayı değil, Balkanlar ve Afganistan’daki tüm Yunanistan askerlerinin geri getirilmesini, ülkenin askeri gücünün bir daha sınır dışına çıkmamasını ve Yunanistan’daki tüm yabancı askeri üslerin kapatılmasını savunuyor. SYRIZA Merkez Komitesi’nden siyaset bilimi akademisyeni Stathis Kouvelakis’in de ifade ettiği gibi “SYRIZA’nın pek çok cephede mücadele vermesi gerekecek ve bu cephelerin hepsini aynı anda açmak parti için bir hata olur”. Bu nedenle SYRIZA’nın önceliği AB ile borç ödemesi ve ekonomik iyileşme meselelerine verip NATO üyeliğinden ayrılma hamlesini önümüzdeki yıllara bırakması bekleniyor.